House of European History
160 Facsimiles voor het nieuwe museum van het Europese Parlement geopend in mei 2017.
In 2016 en 2017 maakten wij voor dit museum van zeer gevarieerde, bijzondere documenten die alle op hun manier van betekenis zijn voor de Europese geschiedenis.
Uit archieven van Lissabon tot Helsinki waren documenten bijeengezocht die op verschillende terreinen de ontwikkeling in Europa laten zien. Lees verder 160 Facsimiles voor het nieuwe museum van het Europese Parlement
Het maken van facsimile’s, replica’s en dummy’s heeft alles te maken met het kunnen bestuderen, bekijken en genieten van een (kunst)object ergens anders dan waar het origineel bewaard wordt.
Het woord facsimile is afgeleid van het Latijnse werkwoord facere; doen, maken, produceren. Deze exacte weergave kan op twee manieren.
De ene manier is een handschrift of boek afbeelden op goed offset papier, bijv. ‘ The Book of Kells’. Er zit een wit rand om de afbeeldingen het is een informatief plaatjesboek.
Mijn benadering is die van de stand-in. Het hele boek, inhoud en boekband zo na te maken dat je die kan doorbladeren met idee dat je het origineel in handen hebt. Om een ware driedimensionale facsimile te maken secuur drukwerk nodig en verschillende papiersoorten om het gelijk te maken aan het origineel. Die staat centraal.
Bij de opdracht van de Anne Frank Stichting om de dagboeken van Anne Frank na te maken gaat het om facsimile’s.
Bij een dummy wordt een deel van het boek nagemaakt. Bijvoorbeeld de band en enkele pagina’s binnen in. De rest van de pagina’s is blanco. Het geheel geeft een goede weergave van hoe het boek er uit ziet.
Bij de opdracht van het Letterkundig Museum en het PSV museum hebben wij grotendeels dummy’s gemaakt naast en een aantal replica’s.
Een replica is een nauwkeurige kopie van een voorwerp. Dat kan van alles zijn: een (oudheidkundig) voorwerp, muziekinstrument, schilderij, boek, boot, gebouw bedenk het maar. In het ene geval heb je het idee dat je met een origineel te maken hebt, vaak is het bedoeld om het begrip, inleving en creativiteit van de beschouwer te prikkelen.
Bij de opdracht van het Nationaal museum Kamp Vught maakten wij replica’s.
In alle gevallen is het belangrijkste om zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven .
Alle objecten in de berichten Facsimile’s, dummy’s en replica’s zijn door ons gemaakt.
Als het om originelen gaat staat dat vermeld.
Om de originele dagboeken te ontzien in gebruik is er in 1997 besloten om mij een facsimile te laten maken van de zes geschriften van Anne Frank.
Een groot geheim project waarbij ik een team heel betrouwbare vaklieden om mij heen heb kunnen verzamelen dat 5 jaar door dik en dun trouw en met hun zwijgplicht aan dit project heeft gewerkt.
Hoe dit aan te pakken? Bij de boek restauratoren heb ik boeken gezien die helemaal uit elkaar liggen en die zij langzaam weer in elkaar voegen, zo ongeveer ben ik te werk gegaan.
Stel je een grote exploded view van een boek voor waarbij ieder los onderdeel 100% aandacht krijgt. Papier aanmaken (volgens speciaal recept), scannen, drukken, foto’s, stof en slotje, enveloppen, postzegels, stempels, bindtechnieken en de verschillende materialen. Zoektochten naar oude fotohoekjes, de goede dikte stro-bord, oud boekbinders linnen en specifieke marmers ga zo maar door.
Er zijn bijvoorbeeld 18 verschillende papiersoorten gebruikt en er zitten één jaar manuren in de dtp. Talloze proefdrukken en heel veel proefbindingen zijn er gemaakt om langzaam inzicht te krijgen en te leren hoe de boeken er ten slotte identiek uit moesten komen te zien. Alle dagboeken hebben een speciaal colofon meegekregen waarin het NIOD verklaard dat dit de officiële facsimile’s.
Bij een speciale presentatie waarbij de originelen naast de facsimile’s tentoongesteld werden, zag dit bijzondere project het daglicht in 2003.
De eerste Haagse vredesconferentie was een uiting van hoop. Regeringsleiders uit verschillende landen kwamen bijeen om met elkaar afspraken te maken over ontwapening.
Het hoofdthema van de conferentie was ontwapening, maar zoals van te voren al verwacht werd bereikte de conferentie op dit punt vrijwel geen resultaten. In de slotakte van 29 juli 1899 werden drie verdragen en drie verklaringen opgenomen met een vijf jaar geldend verbod op het uitwerpen van explosieven uit ballons, een verbod op projectielen die verstikkende gassen verspreidden en een verbod op het gebruik van dumdumkogels.
Het belangrijkste concrete resultaat was de oprichting van het Permanent Hof van Arbitrage dat in Den Haag gevestigd zou worden. Het onderwerp ‘arbitrage’ was aan de agenda van de conferentie toegevoegd omdat men verwachtte op dit terrein wel resultaten te boeken en op het gebied van ontwapening niet. Arbitrage hield in dat conflicten werden opgelost door bemiddeling en niet door oorlog.
In het interessante museum bij de ingang van het Vredespaleis in Den Haag kan je ook deze dummy bekijken.
Tentoonstelling Pantheon
Permanente tentoonstelling “Pantheon” in het letterkundig Museum in Den Haag
100 schrijvers en dichters – 1000 jaar literatuur ; een ode aan schrijvers die het literaire landschap van de Lage Landen hebben bepaald.
Voor deze tentoonstelling maakten Pau Groenendijk in 2009 en 2010 in samenwerking met Marijke Raymakers (De Omslag) honderdtachtig facsimile’s replica’s en dummy’s van Nederlandse litteraire meesterwerken, waaronder Erasmus, de Beatrijs, Vondel, PC Hooft, van Gogh, Rubinstein, Slauerhoff, Bomans en vele anderen. Ook foto’s, tekeningen, brieven zijn nagemaakt om het verhaal van de tentoonstelling te ondersteunen.
Het PSV museum heeft zijn originele archiefstukken van zijn ontstaansgeschiedenis die rond 1911 begint in de vitrine staan. In het warme licht en op een standaard dag in dag uit. Niemand kan het raadplegen, toch willen ze het de fans niet onthouden. De fysieke staat gaat op deze manier hard achteruit.
Om dit bijzondere bedrijfs-/sportarchief te behouden hebben zij mij de opdracht gegeven 39 van hun topstukken te laten namaken in de vorm van een dummy of replica.
Een heel gevarieerde selectie van o.a. ledenlijsten, teamfoto’s, het kaartje PSV /AC Milan in 1988, de eerst professionele contracten en een prachtige brief waarin de directeur het eerste team toespreekt voor de kampioenswedstrijd in 1954.
Replica’s ten ondersteuning van rondleidingen
Hoewel deze replica’s en de gebruikte materialen, zoals vliegtuigraamplexiglas, geborduurde zakdoeken, stoffen popjes, metalen doosjes, en houten stokjes, niet de meest geëigende zijn voor handboekbinders was het een uitdaging om dit niet literaire erfgoed vorm te geven..
In 2009 werden door Pau Groenendijk in samenwerking met Marijke Raymakers (De Omslag) zes verschillende replica’s gemaakt (oplage 6). Om de rondleidingen levendiger te maken wordt gebruikt gemaakt van een speciaal daartoe ontworpen tas waarin deze voorwerpen zitten. Deze worden tijdens de rondleiding aan het publiek getoond en kunnen door de bezoekers ter hand worden genomen, zodat het verhaal letterlijk tastbaarder wordt.
Deze voorwerpen werden in het kamp vooral in het geheim gemaakt en laten o.a. zien hoe belangrijk vriendschappen waren, om iets voor jezelf te doen, een naam te hebben en niet alleen een nummer te zijn.
Eenmaal terug in het museum vindt men de originelen voorwerpen aldaar in de vitrine.